الزی سیر کوهی
سیر کوهی یا والک
نام مازندرانی : الزی
نام علمی : Allium ursinum L
نام انگلیسی : Board-leaved Garlic، wild Garlic
الزی گیاهی است شبیه پیاز با دانه ها و گل سفید رنگ این گیاه به صورت خود رو در جنگل های استان های شمالی ایران می روید. الزی بسیار ملایم تر و شیرین تر از سیر معمولی است و بیشتر مصرف دارویی دارد. سه ویژگی مهم الزی عبارتند از : 1- بوی سیر و پیاز می دهد 2- اغلب دارای دو برگ دراز نوک تیزاست 3- دارای دمبرگ است .
اهالی دهستان بنافت در فصل بهار به مناطق مرطوب و سایه ای جنگل ها و بیشه ها می روند و اقدام به چیدن این گیاه می کنند. و از آن به عنوان سبزی در برنج ، آش و همچنین به صورت سبزی خوردن یا سالاد استفاده می کنند.
این گیاه را برای فصول دیگر به دو روش فریز کردن و یا خشک کردن می توان نگهداری کرد.خشک کردن آن حتما باید در سایه صورت پذیرد.
تذکر مهم : نمونه غیر خوراکی الزی یا سیر کوهی بسیار شبیه خودش است. معمولا الزی غیر خوراکی بسیار تلخ و نسبت به الزی خوراکی برگ هایش پهن تر است. در بنافت به آن الزی مار یا الزی ماره می گویند.
خواص و اثرات دارویی الزی
1- الزی برای تصلب شرایین، اسهال، اتساع روده ای، آنفلوانزا، برونشیت، بیماری اسهال خونی از نوع آمیبی و سیاه سرفه کاربرد دارد.
2- خوردن آن تنفس را آسان و تنگی نفس را درمان مى کند.
3- مداومت در خوردن الزی سبب ریزش موى سفید و در آمدن موى سیاه به جاى آن می شود. این خاصیت به علت داشتن فلز منگنز است که در آن زیاد بوده و عامل سیاهى موى بدن انسان مى باشد
4- مصرف گیاه سیر کوهی یا الزی باعث کاهش قند و پیشگیری از افزایش فشار خون در مبتلایان به دیابت می شود.
5- این گیاه ضد عفونى کننده ی قوى است؛ به هضم غذا کمک مى کند و ضد کرم معده و کرم کدو است.
6- تسکین دهنده ی درد روماتیسم ، سیاتیک و نقرس مى باشد.
7- میوه ی سیر کوهی یا الزی بسیار خنک و ضد رطوبت بدن است و راه ورود میکروب ها را به عروق مى بندد و از خونریزى و فساد خون جلوگیرى کرده و رقت خون را درمان مى کند.
8- ملین و اشتهاآور بوده و ادرار را زیاد مى کند.
9- شربت الزی براى مبتلایان به تب و آبله مرغان و سرخک بسیار مفید است. غرغره ی جوشانده ی آن براى درمان دردگلو و آنژین سود فراوان دارد.
10- سکنجبین میوه آن خنک کننده بوده و براى رفع یرقان و التهاب صفرا و کبد سودبخش است.
11- به صورت موضعی برگ های له شده ی آن را می توان برای از بین بردن آبسه و کورک به کار برد.
12- مالیدن عصاره میوه ى الزی جهت زخم هاى آبدار و چرکى نافع بوده، آن ها را خشک مى کند و گل آن نیز همین خاصیت را دارد.
13- جویدن برگ الزی جهت ورم لثه و رفع بى حسى آن مفید مى باشد. جوش هاى دهان را از بین مى برد و بوى بد دهان را برطرف مى نماید.
14- گل الزی اسهال را بند مى آورد و ضماد برگ آن بر روى دکمه بواسیر خونى نافع است.
15- نوشیدن جوشانده ى ریشه ی الزی علاوه بر بند آمدن اسهال، سنگ کلیه و مثانه را خرد مى کند.