صعود گروه کوهنوردی اورشمک بنافت به قله زرشکین(یوریم)
ارتفاع 3350 متر – مرداد 1394
در یک روز گرم تابستانی با اتومبیل شخصی زدیم به جاده سوادکوه. بعد از پادگان دوآب و عبور روستای ارفعده به یک برج دیدبانی سفید رنگ که یادگاری از گذشتگان است برخورد نمودیم. همین مکان ورودی تنگه سرخ آباد سوادکوه است. وارد جاده شدیم بعد از عبور از روستاهای وسیه سر و سنگسرگ به روستای گرزین خیل رسیدیم. وارد جاده خاکی جنب رودخانه دراز دره شدیم بعد از پشت سر گذاشتن جاده پر پیچ و خم و مراتع زیبای منطقه به مرتع چهل چشمه رسیدیم. به دلیل وجود چشمه های متعدد که از دل صخره ها بیرون می زنند این مکان را چهل چشمه نامگذاری کردند. صبحانه را در این مکان با صفا صرف نمودم سپس خودمان را آماده صعود کردیم.
جهت صعود به قله زرشکین مسیرهای متعددی وجود دارد ازجمله: مسیر خط الراس ارفع کوه،مسیر مرتع زرشکین، مسیر مراتع عباس آباد ورسک، مسیر خط الراس قله سنگر، مسیر روستای کاکرون، مسیر خط الراس قلل دراسله.
بعد از پشت سر گذاشتن چهل چشمه مسیر سمت چپ چشمه را جهت صعود انتخاب کردیم. این مسیر پاکوب مشخصی ندارد. وقتی به گردنه چهل چشمه رسیدیم قلل منطقه فیروزکوه نمایان شد. بعد از چند فراز و فرود از کنار دیواره صخره ای خودمان را به گردنه مرتع زرشکین رساندیم. سپس با عبور از یک شیپ بسار تند به قله زرشکین رسیدیم. چشم انداز اطراف قله با توجه به حرکت ابرها بسیار جالب و دیدنی بود. از فراز قله، قلل ارفع کوه، نرو خرو، کیجا قلعه، نیزوا، قدمگاه، تلمه سنگ، ورسه سر، سنگر، بزگوش، اتابک، تیزکوه، عباسعلی، انسیه، پرچنان و روستاهای اطراف قابل رویت بودند.
بقیه عکس ها ادامه مطلب
مرداد هزار و سیصد و نود و چهار با همراهی گروه کوهنوردی اورشمک بنافت از طریق گذرگاه گوگلی بعد از هجده سال وارد مراتع اوپرت شدیم.از اون موقع تا حال اوپرت دچار تغییراتی شده که به چند مورد اشاره می کنم.
دیگر از آن دامداران باصفا و مهمان نواز که خیلی هاشون به رحمت خدا رفتند خبری نبود. یادم نمی ره دست های پینه بسته و پر مهر شان را در دستانمان می گذاشتند و ما را به کلبه های ساده و بی آلایش شان دعوت می کردند و همانند یک عضو خانواده از ما پذیرایی می کردند.( مخصوصا آقای فیض الله رمضانی که در ورودی مرتع اوپرت سکنی داشتند و به قول دوستان «سفره دار بینه»)
دیگر از آن کلبه هایی که با سنگ و شاخه های درختان درست می شد خبری نبود. اکنون اکثر کلبه ها با دیوارهای بلوکی و پوشش حلبی درست می شوند.
دیگر از فانوس و چراغ روشنایی ( گردسوز _ ده لمپا) خبری نبود. خیلی ها از موتور برق های بنزینی جهت روشنایی اتاق و منگل (محل استراحت گوسفندان در شب) بهره می جویند.
دیگر از گندم زارهای سرسبز که داخل آن پر از گیاه دارویی زیره بود خبری نبود.
دیگر از انواع و اقسام گیاهان دارویی که زبان زد عام و خاص بود خبری نبود.عده ای می گفتند به دلیل خشکسالی های اخیر این گیاهان کم شدند.حتی تعدادی از چشمه ها خشک یا کم آب شده اند.
دیگر از اسب و الاغ و قاطر و چابیدارها که از مسیر گوگلی غلت در حال تردد به روستاهای دودانگه خصوصا دهستان بنافت بودند خبری نبود.چون در حال حاضر مقابل هر کلبه ای خودرو نیسان یا سواری و موتور سیکلت پارک بود.
دیگر صدای کلی چوپانان به گوش نمی رسید چون حالا از طریق تلفن همراه باهم ارتباط برقرار می کنند.
دیگر از صدای لله وا، امیری و کتولی چوپانان خبری نبود.چون این روزها دستگاه های پخش موسیقی مانند موبایل و... برای آنان اجرای موسیقی دارند.
دیگر از آقای همت الله شمسی که با اسبش اقلام مصرفی روزانه ی چوپانان اوپرت را تامین می کرد خبری نبود.چون با وجود جاده ارتباطی مایحتاج خودشان را از روستاهای اطراف تامین می کنند.
خوش نشینی که معظلی برای جامعه کنونی ما شده است به اوپرت هم راه پیدا کرد.وقتی وارد مراتع گوگلی بن و لوتی گرد می شوی با انبویی از خانه هایی که با آجر، بلوک و آهن درست شده اند مواجه می شوی.
گیاهان دارویی اوپرت:
اورشمک،گوگ په، پیتنک، سیروک، زیره،کریبه، اوک چو، ثعلب، کولک، زولنگ، پاروک، مازش کو، الزی، اوجی
چشمه های اوپرت:
قل قل چشمه، کنگل چشمه، پایین لوتی گرد چشمه، بالا لوتی گرد چشمه، کله ی چشمه، عمارت سر چشمه، پابن چشمه
مراتع و دامداران قدیمی اوپرت:
گوگلی بن یا عمارت سر : فیض اله رمضانی، رمضان خورشیدی
بند پشت : عبدالعلی فضلی ، مهدی قاسمی
کشتارگاه : شعبان خورشیدی، خیرالله خورشیدی، خیراله کوهزادی
لوتی گرد : ابراهیم فلاح نژاد، الیاس خورشیدی، حاج بابا خورشیدی
ون بن : پنجعلی خطاب، محمدحسین خطاب
سوزنا : عباس غلامی، قاسم غلامی،مصطفی فضلی، عبدالله خورشیدی، محمد خورشیدی
زرشک چال : ابراهیم خورشیدی
مرتع اوپرت مرداد هزار و سیصد و نود و چهار
بقیه عکس ها ادامه مطلب
شاعر: استاد رحمت الله حسن پور
شعر تبری؛ هیچوقت گذشته و اصل خود را فراموش نکن.
نَمبه فارسی نَخِشه؛تِه شِه زِبون رِه یاد نکن
مازرونه وَچوئی؛مازندرونِ یاد نَکِن
هر کِجه دَری دووش٬خدا تِه پِشتی گِر بوشه
خَله بالا که شونی٬شِه نردبونه یاد نَکِن
اون قدیما گتنه زن وَرنی٬زن مارِ هارِش
گِل برار وچوئی٬مشتی گلونِ یاد نَکِن
هرکی کار داشته تِره مردِ واری جواب هاده
گَته مردی که بَیی خورده وچون یاد نَکِن
تِره نَمبه که دیگه شیرنی دانمارکی نَخِر
نوش جان بوه تره٬تَندیرِ نون یاد نکن
تَش و تَندیر و هیمه مردم نون ره پَتِنه
اگه فِر دارنی اِسا هیمه کَرون ره یاد نکن
تِه ۲تا جیف اگه مَشته خانی چک پول بییری
بانک سرمایه شونی اَتا قِرون یاد نکن
تِه که هر سال شونی مکه٬خِرو خِش حاجی وونی
اتا وشنا ره بَدی بی آب و نونِ یاد نکن
خانی لَس لَس هِنیشی گپ بزنی شهر دِله
برج میلادِ بدی٬شِه دم زنونِ یاد نکن
تِه اگر چاشت گِدِر٬شوم گِدِر خِرنی پِلا
شه پَلی شوپه گِرو بینج کرون یاد نکن
اگه اینترنت پِشتی همه جا پیغوم دِنی
تلفن هِندلی و نامه رسون یاد نکن
اتا گِل خانی بوری یلاق او ره بخری
بوردی مه جان سوادکوه کاکرونِ یاد نکن
ته فریزر اگه مشته٬خانی کیوی بخری
اتا مردی که بیه ته باغبونِ یاد نکن
گنه اکسیرِ محبت٬همه جا پیدا نَنه
اُنس و اُلفت که دره امه میون یاد نکن
اتا آدم که تِوِسه شعر مادری گِنه
مرسی مرسی باووتی٬خِنابدونِ یاد نکن
صعود اعضای گروه کوهنوردی اورشمک بنافت به قله 2800 متری گوگلی
قله گوگلی به ارتفاع ۲۸۰۰ متر در قسمت میانی خط الراس نرو خرو واقع شده است. قسمت شمالی این قله مربوط به استان مازندران، که پوشیده از درختان انبوه و سر به آسمان ساییده و چشمه های متعدد است.قسمت جنوبی این قله مربوط به استان سمنان، که دارای پوشش گیاهی از درختان موزی کوتاه قد (دنبل موزی )،سروهای کوهی خوابیده (لمبیر) و گون (دازه) است.
معبر گوگلی معروف به گوگلی غلت یا چم چم در کنار قله گوگلی واقع شده است.علت نامگذاری این گذرگاه به چم چم به دلیل پیچ های بسیار زیاد است.ناگفته نماند چم چم در دو قسمت این مسیر واقع گردیده که قسمت اول آن بعد از منطقه میان ویشه، حدود پانزده پیچ را در خودش جا داده است.
بعد از عبور از یک مسیر تقریبا همواره به قسمت دوم چم چم می رسیم که بدون پوشش گیاهی، تمام صخره ای و دارای چهل پیچ می باشد.این گذرگاه محل رفت و آمد دامداران منطقه دودانگه خصوصا دامداران روستاهای پاجی و میانا به مرتع اوپرت می باشد.( در مورد مرتع اوپرت در پستی جداگانه توضیحات لازم را خواهم داد)
مسیر حرکت گروه کوهنوردی اورشمک به قله گوگلی
روستای پاجی، معدن سرب و فلورین روستای میانا، منطقه تفریحی میانرو، مسیر سمت چپ روخانه اشک، منطقه فرهاد دکت،آب معدنی فکچال، منطقه خروندی جینگا، میان ویشه،چم چم، قله گوگلی
نکته:دوستان کوهنورد می توانند جهت سهولت در کار تا منطقه خروندی جینگا را با اتومبیل و ادامه مسیر را پیاده پیمایش کنند.
بقیه عکس ها ادامه مطلب
اخیرا سایت سادوا مطلبی تحت عنوان « به یاد پیر شکوه، خاله مهربان بالاده در روزگار گذشته» منتشر کرد. با خواندن سرگذشت پیر شکوه خاله یادی از تمامی پیر شکوه های روستاهای ییلاقی استان مازندران کردم. چون سرگذشت همگی در بسیاری از موارد شبیه به هم است.به همین دلیل نکاتی را به نثر و نظم در آورده ام انشاالله که مقبول بیفتد.
سلام شکوه خاله، دومبه ته جا اون دنیا خله خارک جا هسته، چون قلب گت و مهرونی داشتی. ته و امثال ته بوردنی، اما حقیقتا اما شه اصالت ره گوم هاکردمی، ندومبی روستایی هستمی یا شهری، ازه وقت حال و هوای روستا امه سر زنده، شومبی سمت مله، ازه وقت هم زرق و برق شهری امه چش ره گرنه و امبی شهر وری. اگه اجازه هادی اتا پیروک خوامبه ته جه گب بزنم و درد دل هاکنم ولکه سوک بووشم.
ته بوردی گهره بوهرده انباری |
Te burdi gahre buherde enbari |
ونه جا بمو ننوی فرنگی |
Vene ja bemu nanuye farengi |
ته بوردی وچون نکنه اغوز کا |
Te burdi vachun nakene aghuz ka |
اسا رسم بیه کلش اف کلنز کا |
Esa rasm baye clash of clans ka |
ته بوردی سنجه کلاغی توم بیه |
Te burdi senje kelaghi tum baye |
چیپس و چیپلت وچه های شوم بیه |
Chips a Chiplet vache haye shum baye |
ته بوردی گو و گسفن بینه فنا |
Te burdi gu o gesfen bayne fena |
چون ویلادارون امجه کنه دعوا |
Chun villa darun amje kenne dava |
ته بوردی گونه پندیرخیک دنه بو |
Te burdi gunneh pandir khik dene bu |
شهری پندیر سفره سر هدا اِ سو |
Shahri pandir sefre sar heda su |
ته بوردی چو کل تک بیه کناری |
Te burdi chu kel tek baye kenari |
ریموت جه در ره واز کنه دیاری |
Remote je dar re vaz kenneh diari |
ته بوردی تش هاکردنه چو صنداق |
Te burdi tash hakerdeneh chu sendagh |
ونه جا سر بهشتنه گو صنداق |
Vene ja sar beheshtneh gu sendagh |
ته بوردی رق بدانه گلی خنه |
Te burdi regh bedaneh geli khene |
اسا رسم بهییه آجری خنه |
Esa rasm bahie ajori khene |
ته بوردی لاستیک کلوش ره نکنه |
Te burdi lastic kalush re nakene |
کاب بلن کفش و تک تکی پوشنه |
Kab belen kafsh o tak taki pushenneh |
ته بوردی چل و کچال بورده کنار |
Te burdi chal o kechchal burde kenar |
رخت خرینه اسا از چینی بازار |
Rakht kharine esa az chini bazaar |
ته بوردی چوخا پشبال دم بدانه |
Te burdi chukha pashbal dem bedane |
شلوار فاق کتا شه تن دکردنه |
Shelvare fagh keta she tan dakerdneh |
ته بوردی چراغ موشی بیه خاموش |
Te burdi cheragh mooshi baye khamush |
برق بمو، ده لمپا بیه فراموش |
Bargh bemu da lampa baye feramush |
ته بوردی له بدانه گت اغوز دار |
Te burdi le bedane gat aghuz dar |
اغوز روشا هم دیگه بورده کنار |
Aghuz rusha ham dige burde kenar |
ته بوردی قطع بهییه آمد و شد |
Te burdi ghat bahie amed o shod |
اینستا و وایبر، اسا بیه مد |
Insta o viber esa baye mode |
معانی بعضی از لغات
مازندرانی فارسی مازندرانی فارسی مازندرانی فارسی مازندرانی فارسی شکوه خاله خاله شکوفه دومبه می دانم خارک خوب پیروک کم گت بزرگ گوم گم ازه بعضی گب حرف سوک سبک ته بوردی تورفتی ولکه بلکه گهره گهواره بوهرده رفت وچون بچه ها اغوز کا گردو بازی اسا الان بیه شد سنجه کلاغی سنجد توم تمام شوم شام گو گاو گسفن گوسفند فنا نیستی چو کل تک کلید چوبی واز باز چو صنداق صندوق چوبی تش آتش بهشتنه گذاشتند گو صنداق گاو صندوق رق خراب گلی خنه خانه ی گلی لاستیک کلوش کفش پلاستیکی کاب یلن پاشنه بلند چل دوک نخ ریسی کچال دستگاه بافندگی رخت لباس چوخا نوعی کت پشبال نوعی شلوار دم بدانه انداختند ده لمپا نوعی چراغ له بدانه خراب کردند اغوز دار درخت گردو اغوز روشا چوب مخصوص کندن گردو کتا کوتاه
اول فردینه ماه،شروع سال 1527 تبری، برابر با دوم مرداد 1394 را به تمامی مازرونی های بزرگوار خصوصا بنافتی های با صفا تبریک گومبه.
تقویم مازرونی قسمت مهمی از فرهنگ و تاریخ اما هسته که متاسفانه کمتر ونجه خور دارمی. پیش تر ها امه گت پیرون و گت مارون شه زندگی ره این تقویم جه راست و ریست کردنه. مه یاد نشونه امه همسائه بانو عمو زن، خدا بیامرز در این زمینه اطلاعات خله زیادی داشته. ویشتر چپون ها، گالش ها و کشاورزها برای پیش بوردن شه کارها از بانو عمو زن روز و ماه ره پرسینه. بانو عمو زن هم با صبر و حوصله وشونه جواب ره دائه مثلا ماقع کوه یا مازرون بوردن گو و گسفن یا ماقع تیم او دکردن ره میّن کرده.
این سالا با همت خله ها از جمله، مه رفق، آقای قاسمعلی ایرانمش اساسی تقویم تبری دواره زنده بیه و حتی سالنامه تبری هم به چاپ برسییه که خله جای خشحالی دارنه.
تقویم تبری، چهار فصل، دوازده ماه و تموم ماه ها سی روز هسته.
جدول چهار فصل تبری
نوم فصل |
نوم ماه های فصل |
بهار |
اونه ماه – ارکه ماه – ده ماه |
تابستون |
وهمنه ماه – نوروز ماه – فردینه ماه |
پئیز |
کرچه ماه – هره ماه – تیر ماه |
زمستون |
ملاره ماه – شروینه ماه – میر ماه |
جدول همزمونی ماه های تبری با ماه های شمسی
ترتیب ماه ها |
ماه های تبری |
ماه های شمسی |
1 |
فردینه ماه |
2 مرداد – 31 مرداد |
2 |
کرچه ماه |
1 شهریور – 30 شهریور |
3 |
هره ماه |
31 شهریور – 29 مهر |
4 |
تیر ماه |
30 مهر – 29 آبان |
5 |
ملاره ماه |
30 آبان – 29 آذر |
6 |
شروینه ماه |
30 اذر – 29 دی |
7 |
میر ماه |
30 دی – 29 بهمن |
8 |
اونه ماه |
30 بهمن – 29 اسفند |
- |
شیشک |
30 اسفند – 5 فروردین |
- |
پیتک |
1 فروردین - 5 فروردین |
9 |
ارکه ماه |
6 فروردین – 4 اردیبهشت |
10 |
ده ماه |
5 اردیبهشت – 3 خرداد |
11 |
وهمنه ماه |
4 خرداد – 2 تیر |
12 |
نوروز ماه |
3 تیر – 1 مرداد |