این تا چه چی هسته

این تا چه چییه؟

اَتّا مار صد وَچه، همه ی تِک ماتیک بَزه؟

مثل آش و کاسه

مازرونی مثل : آش بَخِردِپه ، تاس و کَچه فِراوونه.   

معنی فارسی: بعد از خوردن آش، کاسه و قاشق چوبی فراوان می شود.

مفهوم : زمانی که احتیاج به کاسه یا قاشق است، نمی توانی آنرا بدست بیاوری ولی بعد از پایان کار قاشق و کاسه فراوان یافت می شود.

برابر فارسی : نوشدارو بعد از مرگ سهراب 

 کاربرد مثل : این مثل زمانی به کار می رود که ابزار و وسایل در هنگام نیاز، نایاب اما پس از رفع نیاز فراوان باشد.

قراری

قراری شغل مردان خانواده های فقیر در روزگار سیاه فقر و نداری

  مردان خانواده هایی که از خودشان زمینی برای کشت و زرع نداشتند و یا حرفه ای خاصی هم  بلد نبودند، به قرار می رفتند.گاهی هم  افراد خانواده پرجمعیت نون خورهای اضافی خودرا به قرار می فرستادند. 

بعضی از  خانواده ها از سر اجبار و فقر دختر یا پسر خود را به نوکری یا کلفتی به خانه ارباب یا پولدارها می فرستادند. 

بعضی از خانواده های فقیر فرزندان پسر خود را از زمان خردسالی به قرار می فرستادند. گالش ها از این بچه ها برای نگهداری گوساله هایشان استفاده می کردند. به کودکان خردسال در گاوبنه گوک پی  می گفتند.

 چند نوع  قراری مرسوم بود. که بد ترین نوع آن پوستمزدی قرار(کار کردن در قبال خورد و خوراک روزانه) بود. پوستمزدی قرار یعنی فرد در قبال همه کارهای که از صبح تا غروب انجام می داد تنها سه وعده غذای بخور و نمیر دریافت می کرد. در آن سالهای سیاه نداری تازه همین  هم غنیمت بود و ارباب ها با هزار منت جوانان خانواده های فقیر را برای پوست مزدی قبول می کردند. 

نوع دیگر قراری با اندکی دستمزد همراه بود. گاهی هم علاوه بر دریافت غذای بخور و نمیر و اندکی دستمزد، لباس کهنه های بچه های ارباب را هم دریافت می نمودند. 

قراری نوعی بردگی بود وشخص قراری در واقع برده به حساب می آمد لذا باید هرنوع رنج و زحمت و تحقیری را تحمل می کرد. گاهی اتفاق می افتاد که جوان قراری به خاطر سختکوشی و صداقتش دل ارباب را بدست می آورد و با زرنگی و چالاکی خود دختر ارباب را شیفته خود می ساخت و به این طریق داماد ارباب می شد. اما داماد قراری هیچ وقت قرب و منزلت فرزندان ارباب را نداشت. 

 آب آوردن، شکستن هیزم، دوشیدن گاو ها، گله بانی، چوپانی، کار در مزرعه در فصل کاشت و برداشت و حتی انجام کارهای خانه  از جمله وظایف یک فرد قراری بود.

 خوشبختانه قراری از نوع پوست مزدی امروزه بکلی منسوخ شده است ولی متاسفانه قراری با اندکی دستمزد گویی هنوز کم و بیش رایج است.

منبع: وبلاگ لفور

قراری و، قراری و، قراری

امه لامیزه بن نون بیغاری

دِ سال سربازی هم  ونه خرشی

قراری نَونه اَمجه کناری

شعر/ استاد محمدعلی کاظمی سنگدهی