بنافت

بایگانی
آخرین مطالب
پربیننده ترین مطالب

۴ مطلب با کلمه‌ی کلیدی «اوپرت» ثبت شده است

چن ماه پیش با اتا پیر چپون بنافتی از اهالی پاجمیانا هم کلام بیمه. بعد از سلام و احوالپرسی شه سفره دل ره مسته باز هاکرده از خاطرات قدیم، از چپونی، از یلاق و کوه و مازرون، از رفقونی که یک به یک سفر ابدی هاکردنه، مسته گب بزو. گوته هر روز گوگلی ره اشمبه و ونجه گب زمبه.

 باتمه از اوپرت باهو. باته: اوپرت خله با صفا هسته، حف که قت و قوت ندارمه و مه چش کم سو بیّه و لینگ هم همراهی نکنده تا وره سر بزنم. وچون هم... چه چی بارم...

خلاصه شمه سر ره درد نیارم، ونه گب و صحبت ره به صورت نظم در بیاردمه و تقدیم کمبه به تمامی دامداران بنافتی که خون و دل بخردنه و اتا پیروک رحاتی ندینه، وشون زرانداز بنه بیه و وشون سرین اتا تکه سنگ یا هیمه چو!؟

شعر مازندرانی پیر چپون اوپرت 

اوپرت چن ساله تره نزمبه سر

فکر نکون پیر چپون ته جه بیه قهر 

Oupert chan sale tere nazembe sar

Fekr nakoun pir chapoun teje baye ghar

کمر دلا و مه دست دره عصا

دست اش بیمه اوپرت جه بیمه جدا

Kamer dela o me dast dare aasa

Dastesh bayme oupert je bayme jeda

پیر بیمه دست و لینگ ندارنه قوت

گوگلی ره ویمبه خرمبه حسرت

Pir bayme dast o ling nedarne ghovet

Gougeli re vimbe kherembe hasret

گوگلی هسته مه قبله ی دوم

صوی نماشون وره دمبه سلوم

Gougeli haste me gheble ye douvom

Sevi nemashoun ve re dembe saloum

دفتر خاطرات زمبه ورق

یا یارون کمبه هستمه دمق

Daftere khaterate zambe varegh

Yade yaroun kembe hasteme damegh

عبللی مختاباد، مهدی قاسمی

بند پشت آرشه پتنه دتایی

Ablali mokhtabad ,mahdi ghasemi

Bande pesht arshe patene de taie

جفت خراله و شعون خورشیدی

کشتارگاه چینه سیروک و الزی

Jefte khereala o shavoun khorshidi

Keshtargah chine sirouk o alezi

اوریم فلاح، حاج الیاس و حاج ببا

لوتی گرد وره ره کردنه سافنا

Evrim falla, haj elyas o haj beba

Louti gerd vare re kerdne safena

ون بن دینه ممد حسین، پنجلی

تلم زونه وشون دتا پنج پنجی

Vane ben daine mamd hossien, panjali

Telem zone veshoun de ta panj panji

مصطفی، عبداله، ممد خورشیدی

ارمون سوزنا چرخه سری

Mostefa, abdella, mamed khorshidi

Armoune souzenae charkha sari

گوگلی بن فیض اله، رمضون خورشیدی

گسفن شو چر دانه شو تا صواحی

Gougli ben fizoalla, ramzoun khorshidi

Gesfen shou char dane shou ta sevahi

زرشک چال ملک و اوریم خورشیدی

وره کرس کاج کرده تیناری

Zareshk chale melk o evrim khourshidi

Vare kerese kaj kerde tinari

دوشتره ی دله کتری کلوا نون

لم چوخا چپون دوش، دل پر از خون

Doushtere ye dele ketri kelva noun

Lam choukha chapoune doush, del per az khoun

کتل تش و منزل پر بیهه از دی

به گور بوردنه آرزوی رحاتی

Katel tash o manzel per bie az di

Be gour baverdne arzoye rehati

رفقون یک به یک هاکردنه سفر

وشون کار و بار انه مه نظر

Rafeghoun yak be yak hakerdne safer

Veshoune kar o bar ene me nazer

خدایا قت و عمر و چش سو ره

بهیر، دردجه نا روز دارمه، نا شوره

Khedaya ghet o omro chese soure

Bahir, dardje na rouz darme, na shoure

شعر: دوستعلی علیخانی

توضیحات :

چپون : چوپان **ییلاق اوپرت : ییلاق دامداران پاجمینائی **  دست اش : محتاج دیگران شدن

گوگلی : گذرگاه دامداران به مرتع اوپرت ** صوی : صبح ** نماشون : غروب ** سَلوم : سلام

عبللی مختاباد: مرحوم عبدالعلی فضلی اهل پاجی ** مرحوم مهدی قاسمی : اهل میانا ** بند پشت : نام ملکی در اوپرت

آرشه:به پست آرشه مراجعه شود ** جفت خِراله:مرحوم خیراله کوهزادی اهل روستای هیکو، مرحوم خیراله خورشیدی اهل پاجی

کشتارگاه: نام ملکی در اوپرت** سیروک : نام گیاه دارویی ** الزی : به پست الزی مراجعه شود

اِوریم فلاح : ابراهیم فلاح نژاد اهل پاجی ** جاج الیاس : مرحوم حاجی الیاس خورشیدی اهل پاجی

حاج بِبا: مرحوم حاجی بابا خورشیدی اهل پاجی ** لوتی گرد: نام ملکی در اوپرت** وَرِه : بره

سافِنا: شیر دادن بره ** وَنِ بِن: نام ملکی در اوپرت** دَینِه: بودند** مَمد حسین: مرحوم محمدحسین خطاب اهل میانا

پنجعلی : پنجعلی حسن پور اهل میانا** تِلِم : به پست صنایع دستی چوبی مراجعه شود** پنج پنجی: نوبتی

مصطفی : مصطفی فضلی اهل پاجی ** عبداله: عبداله خورشیدی اهل پاجی** مَمِد خورشیدی : محمد خورشیدی اهل پاجی

آرمون: آرزو** سوزنا: نام ملکی در اوپرت** چرخه سری: مراسم ناهاردهی به مناسبت جدا کردن پشم از گوسفندان

فیض اله: مرحوم فیض الله رمضانی اهل پاجی ** رمضون خورشیدی: رمضان خورشیدی اهل پاجی

گسفن:گوسفند** شو چر:چرا دادن گوسفندان در شب** شو: شب** زرشک چال: نام ملکی در اوپرت

اِوریم خورشیدی:ابراهیم خورشیدی اهل پاجی ** وَرِه کِرِس:آغل بره ** کاج: شاخه های نازک درخت جهت پوشش کف آغل بره

تیناری : تنهایی** دوشتره: کوله ای که با پشم گوسفند درست می شد** دِلِه : داخل ** کِلوا نون: به پست کشاورزی در بنافت قدیم مراجعه شود ** لَم چوخا :به پست صنایع دستی مراجعه شود ** کَتِل تَش : آتشی که با کنده ی درخت درست می شد

مَنزِل:در اینجا کلبه چوپان ** پِر بیئه از دی: پر از دود بود** رحاتی:راحتی** رفقون:رفقا **قِت: قوت ، نیرو

چِش سو: بینایی چشم ** بَهیر: بگیر** درد جِه نا روز دارمه، نا شوره: از درد شب و روز ندارم 

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۰۳ اسفند ۹۴ ، ۲۰:۲۷
دوستعلی علیخانی

مرداد هزار و سیصد و نود و چهار با همراهی  گروه کوهنوردی اورشمک بنافت از طریق گذرگاه گوگلی بعد از هجده سال وارد مراتع اوپرت شدیم.از اون موقع تا حال اوپرت دچار تغییراتی شده که به چند مورد اشاره می کنم.

دیگر از آن دامداران باصفا و مهمان نواز که خیلی هاشون به رحمت خدا رفتند خبری نبود. یادم نمی ره دست های پینه بسته و پر مهر شان را در دستانمان می گذاشتند و ما را به  کلبه های ساده و بی آلایش شان دعوت می کردند و همانند یک عضو خانواده از ما پذیرایی می کردند.( مخصوصا آقای فیض الله رمضانی که در ورودی مرتع اوپرت سکنی داشتند و به قول دوستان «سفره دار بینه»)

دیگر از آن کلبه هایی که با سنگ و شاخه های درختان درست می شد خبری نبود. اکنون اکثر کلبه ها با دیوارهای بلوکی و پوشش حلبی درست می شوند.

دیگر از فانوس و چراغ روشنایی ( گردسوز _ ده لمپا) خبری نبود. خیلی ها از موتور برق های بنزینی جهت روشنایی اتاق و منگل (محل استراحت گوسفندان در شب) بهره می جویند.

دیگر از گندم زارهای سرسبز که داخل آن پر از گیاه دارویی زیره بود خبری نبود. 

دیگر از انواع و اقسام گیاهان دارویی که زبان زد عام و خاص بود خبری نبود.عده ای می گفتند به دلیل خشکسالی های اخیر این گیاهان کم شدند.حتی تعدادی از چشمه ها خشک یا کم آب شده اند.

دیگر از اسب و الاغ و قاطر و چابیدارها که از مسیر گوگلی غلت در حال تردد به روستاهای دودانگه خصوصا دهستان بنافت بودند خبری نبود.چون در حال حاضر مقابل هر کلبه ای خودرو نیسان یا سواری و موتور سیکلت پارک بود.

دیگر صدای کلی چوپانان به گوش نمی رسید چون حالا از طریق تلفن همراه باهم ارتباط برقرار می کنند.

دیگر از صدای لله وا، امیری و کتولی چوپانان خبری نبود.چون این روزها دستگاه های پخش موسیقی مانند موبایل و... برای آنان اجرای موسیقی دارند.

  دیگر از آقای همت الله شمسی که با اسبش اقلام مصرفی روزانه ی چوپانان اوپرت  را تامین می کرد خبری نبود.چون با وجود جاده ارتباطی مایحتاج خودشان را از روستاهای اطراف تامین می کنند.

خوش نشینی که معظلی برای جامعه کنونی ما شده است به اوپرت هم راه پیدا کرد.وقتی وارد مراتع گوگلی بن و لوتی گرد می شوی با انبویی از خانه هایی که با آجر، بلوک و آهن درست شده اند مواجه می شوی.

 گیاهان دارویی اوپرت:

اورشمک،گوگ په، پیتنک، سیروک، زیره،کریبه، اوک چو، ثعلب، کولک، زولنگ، پاروک، مازش کو، الزی، اوجی

 چشمه های اوپرت:

قل قل چشمه، کنگل چشمه، پایین لوتی گرد چشمه، بالا لوتی گرد چشمه، کله ی چشمه، عمارت سر چشمه، پابن چشمه 

 مراتع و دامداران قدیمی اوپرت:

گوگلی بن یا عمارت سر : فیض اله رمضانی، رمضان خورشیدی

بند پشت : عبدالعلی فضلی ، مهدی قاسمی

کشتارگاه : شعبان خورشیدی، خیرالله خورشیدی، خیراله کوهزادی

لوتی گرد : ابراهیم فلاح نژاد، الیاس خورشیدی، حاج بابا خورشیدی

ون بن : پنجعلی خطاب، محمدحسین خطاب

سوزنا : عباس غلامی، قاسم غلامی،مصطفی فضلی، عبدالله خورشیدی، محمد خورشیدی

زرشک چال : ابراهیم خورشیدی

مرتع اوپرت مرداد هزار و سیصد و نود و چهار

بقیه عکس ها ادامه مطلب

۴ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۱۵ مرداد ۹۴ ، ۰۹:۴۱
دوستعلی علیخانی

صعود اعضای گروه کوهنوردی اورشمک بنافت به قله 2800 متری گوگلی 

قله گوگلی به ارتفاع ۲۸۰۰ متر در قسمت میانی خط الراس نرو خرو واقع شده است. قسمت شمالی این قله مربوط به استان مازندران، که پوشیده از درختان انبوه و سر به آسمان ساییده و چشمه های متعدد است.قسمت جنوبی این قله مربوط به استان سمنان، که دارای پوشش گیاهی از درختان موزی کوتاه قد (دنبل موزی )،سروهای کوهی خوابیده (لمبیر) و گون (دازه) است.

 معبر گوگلی معروف به گوگلی غلت یا چم چم در کنار قله گوگلی واقع شده است.علت نامگذاری این گذرگاه به چم چم به دلیل پیچ های بسیار زیاد است.ناگفته نماند چم چم در دو قسمت این مسیر واقع گردیده که قسمت اول آن بعد از منطقه میان ویشه، حدود پانزده پیچ را در خودش جا داده است.

بعد از عبور از یک مسیر تقریبا همواره به قسمت دوم چم چم می رسیم که بدون پوشش گیاهی، تمام صخره ای و دارای چهل پیچ می باشد.این گذرگاه محل رفت و آمد دامداران منطقه دودانگه خصوصا دامداران روستاهای پاجی و میانا به مرتع اوپرت می باشد.( در مورد مرتع اوپرت در پستی جداگانه توضیحات لازم را خواهم داد)

مسیر حرکت گروه کوهنوردی اورشمک به قله گوگلی

روستای پاجی، معدن سرب و فلورین روستای میانا، منطقه تفریحی میانرو، مسیر سمت چپ روخانه اشک، منطقه فرهاد دکت،آب معدنی فکچال، منطقه خروندی جینگا، میان ویشه،چم چم، قله گوگلی


نکته:دوستان کوهنورد می توانند جهت سهولت در کار  تا منطقه خروندی جینگا را با اتومبیل و ادامه مسیر را پیاده پیمایش کنند.

بقیه عکس ها ادامه مطلب

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۰۷ مرداد ۹۴ ، ۲۱:۳۸
دوستعلی علیخانی

یکی از غذاهای اهالی دهستان بنافت آرشه است که از شیر گوسفند یا بز تهیه می شود.این غذا معمولا در وعده غذایی صبحانه و عصرانه مورد استفاده قرار می گیرد.

چوپانان بنافتی دام هایشان را در فصل تابستان به مراتع سرسبز و پر از گلهای معطر و مملو ازگیاهان دارویی گلرد ، زرجو ، بندبن و اوپرت می برند. چون احشام از این گیاهان می خورند بنابراین آرشه ای که از شیر گوسفندان در این مراتع بدست می آید به مراتب خوشمزه تر از آرشه پایین دست می باشد.

طرز تهیه آرشه

ابتدا شیر را روی اجاق قرار می دهند وقتی شیر ولرم شد. آن را از روی اجاق برداشته و مقدار مایع پنیر به آن اضافه می کنند وقتی شیر تبدیل به پنیر شد آن را داخل پارچه نازکی ریخته تا مقداری از آب پنیر کشیده شود. سپس پنیر را بوسیله دست ، روان و شل می کنند طوری که شبیه شیر شود. بعد ان را داخل دیگ ریخته و روی اجاق با شعله ملایم قرار می دهند. و به وسیله ملاقه چوبی ( کترا ) آن را به صورت مداوم به مدت سه ساعت به هم می زنند تا دیگ ته نگیرد وقتی به اندازه کافی سفت شد به داخل ان مقداری آرد گندم (به ازای  هر 10 کیلو شیر 1 کیلو آرد گندم ) و روغن ( اگر سر شیر باشد بهتر است ) اضافه می کنند سپس آن را آنقدر هم می زنند تا روغن روی آرشه نمایان شود یا به عبارتی روغن بالا بیاید.

عده ای مقداری زرد چوبه در انتهای کار به ارشه اضافه می کنند تا رنگ آن زرد شود.

به روغن روی آرشه وارغون می گویند که مصرف دارویی دارد. معمولا این روغن را روی موضع دردهای روماتیسمی می مالند.

در گذشته آرشه را داخل مشک ( خیک ) می ریختند. اما در حال حاضر آن را داخل دبه می ریزند.چنانچه در مکان خنکی نگهداری شود تا یک سال ماندگاری دارد. 

بندبن مرتع دامداران بنافت

گلرد مرتع دامداران روستای دادوکلا

اوپرت مرتع دامداران روستاهای پاجی و میانا 

زرجو مرتع دامداران روستای سنگده

 

 

۱ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۱۱ خرداد ۹۴ ، ۱۵:۵۲
دوستعلی علیخانی