کلیک کن، واضح ببین
مازِرون لاله زاره وِنه ویشه
مِه جان هسّه، مِه خاک هسّه، مِه ریشه
شِما هرجا دَرِنّی خِش دِواشین
مِن خوامّه مازرون دَوِّم هَمیشه
ترجمه فارسی/ دوستعلی علی خانی
دشت‌ها و بیشه های مازندران پر از گل لاله است
مازندران، جان و خاک و ریشه‌ی من است
شما هر کجا که هستید ، خوش باشید
امّا من می خواهم برای همیشه در مازندران زندگی کنم
اوایل پاییز امسال با سرد شدن هوا و بارش بی موقع برف مردم استان مازندران غافگیر شدند. این روزها ( اواخر آبان) هم هوای مازندران بهاری شد از یک طرف باغداران مازندرانی مشغول برداشت میوه مرکبات هستند و از سوی دیگر درختان جوانه زدند و بعضی از ارقام مرکبات از جمله تامسون شکوفه دادند. این مسئله می تواند یک هشدار و احساس خطر برای باغداران باشد.
روی تصویر کلیک کن تا واضح ببینی
اصطلاحات چوپانی
بَرجی: گوسفندی که رنگ صورتش گوناگون بوده و رنگ بدن آن قهوه ای باشد
کَر: گوسفندی که گوش آن بسیار کوتاه است.
شِوا: گوسفندی که رنگ بدنش شیره ای رنگ باشد
بَنوش وَره : بره ای که رنگ بدنش سفید باشد
مار سَف : بره را از زمان به دنیا آمدن تا زمانی که شیر می خورد گویند
دَق نَر: گوسفند نر بزرگی که شاخ نداشته باشد
پَئیز کا : بره ای که در فصل پاییز متولد شده باشد
خالِک وَره : بره ی تازه متولد شده
لُوک : گوسفندی که رنگ بدنش سیاه و سفید یا دو رنگ باشد
کار: گوسفندی که گوش های کوچکتری نسبت به گوسفندان معمولی دارد
کاوی : گوسفندی که برای اولین بار زائیده باشد
دِمبِل : گوسفندی که دم بزرگ و پر چربی دارد
زِل : گوسفندی که دم کوچک و لاغری دارد
دِلاق : گوسفندی که از نظر دُم بین زِل و دِمبِل باشد
پیر مِش: گوسفند ماده ی پیر
فرام : گوسفندانی که بره نداشته باشند
زا : گوسفندی که در سال جاری زائیده باشد.
قَسِر : گوسفندی که در سال جاری نزائیده باشد.
دوشا گِسفن : گوسفند شیرده
خاشک : گوسفندی که شیر برای دوشیدن نداشته باشد.
دِگلی مار : گوسفند مادری که دو قلو زائیده باشد.
اورزا /بهار زا : بره ای که در بهار متولد شود
شَمِرزا/ شهریور زا : بره ای که در اواخر تابستان متولد شود
سیاه قَشقِه : گوسفند سیاه رنگی که پیشانی سفید دارد.
شِوا قَشقِه : گوسفند شیره ای رنگی که پیشانی سفید دارد.
کَچِز : گوسفندی که جنسیت آن مشخص نیست
سِلِگ : بره ی بالای یک سال
شیشِک : بره ی زیر ۶ ماه را می گویند
کَش لوک : گوسفندی که رنگ دو طرف شکمش متفاوت از رنگ کل بدنش باشد.
کَهو : گوسفندی که رنگ بدنش بین سیاه و سفید باشد
نَیرِم: گوسفندی که بره‌اش را شیر ندهد و تحویلش نگیرد
منگل: محل نگهداری گوسفندان که اطرافش با چپر محصور باشد
چفت: آغل گوسفندان که از چوب و گیاه سرخس یا کاه ساخته شده باشد
سافنا: رها سازی بره‌ها به طرف مادرشان جهت خوردن شیر
چرخه سری: مراسم ناهاردهی به مناسبت جدا کردن پشم از گوسفندان
شو چر:چرا دادن گوسفندان در شب
وَرِه کِرِس:آغل بره
دوشتره: کوله‌ی چوپان، که با پشم گوسفند درست می شود
لم چُغا: پالتوی نمدی چوپانان
کَتِل تَش : آتشی که با کنده ی درخت درست شود
بَره سر: محل دوشیدن گوسفندان
مِجک: گوسفند شیر‌دهی که بره‌اش مرده باشد
لِسه: مکانی که به گوسفندان نمک می دهند
دَس چو: چوب دستی دود خورده و روغن اندود شده
هِلنگ: چوبی با سربرگشته که با آن گوسفند یا بز را می گیرند.
هیس: از اصوات جهت حرکت گوسفندان
سِگ وره: بره‌ای که مادر نداشته باشد
داغی درشم: داغی بر روی بدن گوسفند و بز
چَرخِه: قیچی مخصوص تراشیدن پشم گوسفندان
روی تصویر کلیک کن تا واضح ببینی
چپلاق اودنگ ابزاری برای حفاظت از شالیزار
غار قلعه‌ی اسپهبد خورشید
روز جمعه پنجم آبان نود و شش به اتفاق اعضای گروه کوهنوردی اورشمک بنافت به سمت سوادکوه حرکت کردیم. وقتی به پل سفید رسیدیم به سمت دوآب تغییر مسیر دادیم، سپس وارد جاده خطیرکوه شدیم. اتومبیلمان را در میدان تیر پادگان دوآب که متاسفانه در حاشیه غار واقع شده است پارک نمودیم.
پس از صرف صبحانه از مسیر پاکوب که توسط کوهنوردان ایجاد شده است به سمت غار حرکت کردیم. بعد از یک ساعت پیمایش به دهانه غار قلعه رسیدیم.
بعد از استراحتی کوتاه از نقاط مختلف آن بازدید کردیم. در حین بازدید با صحنه های نگران کننده‌ای روبرو شدیم. ازجمله:
* کندن جاهای مختلف غار توسط غارتگران و افراد سودجو به نیت یافتن اشیای قدیمی.
* نوشتن یادگاری بر روی دیواره های غار توسط افراد بازدید کننده و بعضا گروه های کوهنوردی که از آنان حقیقتا انتظار چنین کاری را نداشتم.
* تخریب و رها سازی دیوارهایی که با سنگ و ساروج توسط پیشینیانمان با کمترین امکانات در آن زمان ساخته شده بود.
* بیرون کشیدن تراورس ها از لابلای دیوارها وپرتاب آنها به محوطه غار.
* ریختن زباله ها توسط گردشگرنماها در محوطه غار .
* هوای آلوده به گرد و غبار کارخانه‌های شن و ماسه که نفس هایمان را به شماره انداخته بود.
* ایجاد آلودگی‌های صوتی ناشی از دستگاه‌های سنگ خردکنی.
خلاصه به هر سو که نگاه می کردی به قول ما مازندرانی ها
« تِره غم باد گیته »
ایجاد معادن شن و ماسه در پای غار و معدن فلورین بر روی سقف آن و میدان تیر پادگان دوآب در اطراف غار خود داستانی دیگر دارد.
غار قلعه‌ی اسپهبد خورشید واقع در شهرستان سوادکوه بزرگترین طاق طبیعی دنیا به شما می رود اما امروزه با توجه به کهولت سن و زخم های پی در پی که ما به او وارد می کنیم در حال غروب کردن است.
« مردم بزرگوار، مسئولین محترم بیاییم قدر داشته‌هایمان را بدانیم»
لطفا روی تصویر کلیک کن تا واضح ببینی
لطفا روی تصویر کلیک کن تا واضح ببینی
یاد اون روزا بخیر، روستا و روستایی خِدکِفا بینه.
قدیما مردم روستا وقته خِنه ساتنه،
وابستگی وِشون به شهر خله کم بییه.
* خنه‌ی دیوار با سنگ،گل یا چو دِرست بییه.
* خنه‌ی در و پنجره با چو درست بییه.
* پوشش خنه، تخته یا کمل بییه.
* خنه‌ی دِروازه چوبی بییه، حتی ونه کِلی
* حیاط دیوار سنگی یا گلی بییه
* خنه‌ی کَتِّ( دیوار) گِل جه دست اِندو(رنگ آمیزی)کردنه
این چیزایی که نوم بوردمه همه چی مله دله دَیّه.
اما اسا همه چی ره از شهر وارد کِنّه
بعضِ جاها خَله پیش دَکِتنه و سبزی، مرغنه،پندیر، کِرک،
سیکاو... رِم شهر جه وارد کِنّه.
