پادنگ

پادنگ ابزاری چوبی بود که به وسیله آن ، شلتوک را به برنج سفید تبدیل می کردند.این ابزار توسط نجاران محلی ساخته می شد و برای ساخت آن دو قطعه چوب بزرگ ( عموما تنه درخت ) و چند قطعه آهنی لازم بود .

بدنه اصلی پادنگ ، یک قطعه الوار به ابعاد حدود 20 در 20 و به طول 2 متر بود که معمولا از تنه درخت   می تراشیدند. قطعه کوچکتر که به« پادنگ کله » معروف بود به صورت استوانه ای به قطر حدود 15 سانتی متر و به بلندی 40 تا50 سانتی متر می بریدند و یک سر آن را به صورت زبانه در می آوردند تا در شکاف پادنگ فرو رفته و با میخ چوبی محکم می‌کردند . سر دیگر پادنگ کله ، محل نصب قسمتهای فلزی ( تونکه و دندانهای پادنگ ) بود . 

تونکه حلقه ای آهنی به پهنای 5 تا 10 سانتی متر و به قطر حدود 15 سانتی متر بود که بر روی سر آزاد پادنگ کله نصب می شد به طوری که چوب در حلقه آهنی قرار گیرد.تونکه از ساییده شدن پادنگ کله به وسیله شلتوک جلوگیری می کرد.

دندانها، به تعداد 7 عدد در هر پادنگ استفاده می شد. دندانها، میخ آهنی مخصوصی بودند که توسط آهنگران محلی ساخته می شد و یک سر آن را تیزتر می ساختند تا در چوب پادنگ کله فرو رود و سر دیگر که حدود 10 سانتی متر بیرون می ماند، فرم مخصوص و آج دار داشت تا پوست شلتوک را بخراشد .

برای نصب پادنگ  در محل پادنگ سر ( اتاقک مخصوص پادنگ با کف و دیوار گل کاری شده و صاف ) ، ابتدا دو قطعه چوب (معمولا قسمتی از تنه درخت ) به قطر 15 تا 20 سانتی متر را  به فاصله 30 سانتی متر از هم در زمین فرو می کردند و روی آنها  شیاری برای قرار گرفتن چوب عرضی پادنگ ایجاد می کردند . بر پهلوی چوب اصلی پادنگ به فاصله 120 سانتی متر از پادنگ کله، سوراخی به قطر تقریبی 5 سانتی مترایجاد می کردند که چوبی استوانه ای به قطر 5 تا6 سانتی متر وبه طول 50 سانتی متر در آن فرو می کردند که به صورت ثابت و بی حرکت بماند واز هر طرف  15 تا20 سانتی متربیرون باشد .

پادنگ را با چوب عرضی ، بر روی دو پایه شیار دار قرار می دادند . دندانهای پادنگ روی زمین می ماند و برای بلند کردن ، با پا قسمت عقب را فشار می دادند . یعنی پادنگ زن روی پادنگ می ایستاد ، به طوری که یک پایش روی یکی از پایه ها و پای دیگرش در قسمت انتهایی پادنگ قرار داشت . برای حفظ تعادل ، دستگیره ای چوبی را با دو چوب بلند ، به زمین ثابت می کردند . 

در محلی که دندانهای پادنگ فرود می آمد، چاله ای با گل ایجاد می کردند که لبه های بلندی داشت .

شلتوک را به مقدار لازم در" پادنگ چاله " می ریختند و پادنگ زن با زور پا و تکیه به دستگیره ، قسمت جلویی پادنگ را بلند می کرد و با جا به جایی خود و قرار گرفتن روی پایه های ثابت ، قسمت جلویی پادنگ ، با دندانهایش بر روی شلتوک درون چاله کوبیده می شد . گاهی برای وارد کردن ضربه ای شدید تر به قسمت جلویی پادنگ ، طنابی بسته می شد و پسر بچه ای در موقع فرود ، طناب را می کشید و به فرود پادنگ کمک می کرد . با تکرار این عمل ، پوست از شلتوک جدا شده و برنج سفید به دست می آمد

برای پاک سازی برنج از پوسته‌های ریز ، معمولا زنان با استفاده از « دونه پاج »  ( سینی چوبی ) اقدام به پاکسازی برنج از پوسته‌های ریز شلتوک می‌کردند.   

ساختار و اجزای مختلف پادنگ 

جهت مشاهده تصویر در سایز بزرگ روی آن کلیک کنید