دامداری در بنافت
موضوع تحقیق :
بررسی دلایل کم شدن دام ها در دهستان بنافت
چه چیسته چراغ دامداری در بنافت کم سو بیه؟
مقدمه:
دامداری در دهستان بنافت به دو صورت بود.
۱- دامداری حرفه ای
دامداران حرفه ای گالش ها یا چوپانانی بودند که فصل بهار و تابستان را در ییلاق و فصل پاییز و زمستان را در قشلاق سپری می کردند. دامداران حرفه ای در تمام طول سال در جنگل یا زمین های زراعی که به صورت گردشی کشت می شدند در کنار احشام مستقر بودند. نا گفته نماند دامداران حرفه ای بنافتی نیمه دوم خرداد، دام هایشان را به مراتع بندبن، زرجو،گلرد،اوپرت، سرخده و ... کوچ می دادند و پس از سپری شدن فصل گرم سال به روستاهایشان بازمی گشتند. و پس از مدتی به قشلاق کوچ می کردند.
۲- دامداری غیر حرفه ای یا کتول داری
این دسته از افراد تمامی فصول سال در روستاهایشان اقامت داشتند و در کنار کار کشاورزی و مشاغل دیگر( نجاری، نمد مالی،چچی گری، پالان دوزی، درزی یا خیاطی...) چند راس گاو یا گوسفند در حیاط منزلشان نگه داری می کردند.
سوالات تحقیق
دلایل کم شدن دام در دهستان بنافت چیست؟
چرا شغل گالشی در دهستان بنافت منقرض شد؟
چرا از تعداد چوپانان حرفه ای در بنافت کاسته شده است؟
چرا کتول داری در دهستان بنافت کم رونق شده است؟
سوالات تحقیق را از افراد زیر پرسیدم.
۱- دامداران حرفه ای که اقدام به فروش دام هایشان کرده اند و دامداری را رها کرده اند.
۲- دامداران حرفه ای که در منطقه مشغول فعالیت هستند و از تعداد دام هایشان کاسته اند.
۳- دامداران غیر حرفه ای یا کتول دارانی که در دهستان بنافت مشغول به کار هستند اما از تعداد دام هایشان در سال های اخیر کم کرده اند.
جواب هایی که شنیدم به شرح ذیل می باشد.
۱- اجرای طرح جنگل در شهرستان ساری
با اجرای طرح جنگل در شهرستان ساری عملا شغل گالشی از این دیار رخت بر بست و برای همیشه به تاریخ پیوست. ( در حال حاضر در مرتع بندبن به جای دام ها ماشین های شاسی بلند و موتور سواران جولان می دهند و از مرس سی و گزنه چال گرفته تا چشمه زرجو انواع و اقسام آشغال « از وچه کهنه بهیر تا ... »خودنمایی می کنند.
۲- مهاجرت جوانان به شهرها به دلیل کسب درآمد بیشتر و زندگی راحت تر و ادامه ندادن راه پدرانشان
۳- گران بودن علوفه و خوراک دام
۴- وجود سیاست های نادرست در اعطای تسهیلات از سوی بانک ها و دیگر نهادهای حمایتی و اجرایی وابسته به امور دام
۵- کم لطفی سازمان دامپزشکی منطقه
به عنوان مثال می توان به تزریق واکسن دام ها اشاره کرد دامدار باید بارها به مراکز دامپزشکی مراجعه کند تا برای تزریق واکسن اقدام کنند و مواردی پیش آمده که تزریق بی موقع موجب تلف دام ها شده است. به قول شاعر نوش دارو بعد از مرگ سهراب
۶- خوش نشینی در روستاهای دهستان بنافت
در بعضی از روستاها خوش نشینان بومی یا غیر بومی به مراکز بهداشتی شکوائیه نوشته مبنی بر اینکه بوی فضولات دامی موجب آزار و اذیت آنان می شود. مراکزبهداشتی هم برای دامدار اخطاریه صادرکرده مبنی بر اینکه اگر دام هایتان را تا شعاع هزار متری از روستا انتقال ندهید با شما برخورد خواهد شد. ( دندون بمو لوچه ره بوازندیه)
۷- محصور نمودن جنگل های حاشیه روستاها و ایجاد محدودیت برای دام ها
۸- پرداخت نکردن غرامت ناشی از دریدن دام ها توسط حیوانات وحشی از سوی سازمان محیط زیست
به عنوان مثال می توان به تابستان سال ۹۴ در روستاهای دادوکلا، سودکلا و ولیکچال اشاره کرد که گرگ ها حدود ۲۰ راس از گوسفندان دامداران را از بین بردند. گرگ ها آنقدر پر رو و دریده شده بودند که حتی وارد حیاط مردم شده و گوسفندان را دریدند.
۹- زحمت زیاد نگهداری دام ها، مراقبت دائم از دام ها و همچنین تناسب نداشتن خرج و دخل دامداران در برابر این همه کار و زحمت شبانه روزی
۱۰-تغییر اراضی کشاورزی و مراتع به مسکونی و پیشنهاد وسوسه کننده به روستائیان جهت فروش زمین ها.
۱۱- کم شدن نزولات آسمانی در سال های اخیر و به دنبال آن کم شدن علوفه و خشک شدن یا کم آب شدن چشمه های منطقه
۱۲- روی آوردن مردم به سمت باغداری و کاشت نهال های گل محمدی، گردو، سیب و ... در زمین ها به صورت پلاک های کوچک
۱۳- وجود داروهای دامی تقلبی در بازار
با خرید داروهای تقلبی در بازار از یک طرف دامدار متحمل هزینه گزاف و بیهوده ای می شود که هیچگونه نتیجه ای عایدش نمی شود. از سوی دیگر دام دامدار هم تلف می شود. ( نمونه عینی آن داروهای تب برفکی در بازار بود که تقلبی از آب در آمد)
۱۴-خرید بسیار پایین شیر از دامدار از سوی کارخانه های لبنی
۱۵-عدم خرید تضمینی شیر و گوشت از دامداران
۱۶- خرید دام از سوی دلالان به صورت نسیه و دیر پرداخت کردن پول به دامدار یا بعضا کلاهبرداری.
به نظر شما با این همه مشکلات آیا کسی تمایل دارد به شغل دامداری که شغل آبا و اجدادی مردم بنافت بود ادامه دهد؟
اگر عده ای مشغول به این کار هستند:
یا واقعا عاشق هستند.
یا به قول یکی از دامداران به دام اعتیاد پیدا کردند.
یا به قول دیگری« دکتمی و بکتمی هیچ کار دیگه ای امه دست بر ننه.»
راهکار چیست؟
چنانچه در صدی از موانع و مشکلاتی که از سوی اهالی شریف و زحمت کش بنافت به آن اشاره شد برداشته شود می توان به رونق دوباره دامداری در بنافت امیدوار بود.
محقق:دوستعلی علیخانی
